Hiếm muộn là tình trạng 2 vợ chồng đều mong muốn có con nhưng sau 12 tháng giao hợp đều đặn, không sử dụng các phương pháp ngừa thai mà vẫn không có thai.

Nam giới khỏe mạnh thì hàng ngàn tinh trùng được tạo ra mỗi phút. Có khoảng 3 triệu tinh trùng ở đầu dương vật mỗi khi cương dương và chờ đợi để được phóng ra. Chỉ mất khoảng 90 giây để tinh trùng đến được cổ tử cung nhưng hành trình đi qua tử cung để đến vòi trứng và gặp được trứng thì phải mất từ 5 phút đến 1 giờ.

Để thụ tinh, chỉ cần một tinh trùng lọt vào bên trong trứng nhưng phải có đến 500 triệu tinh trùng tham gia vào cuộc đua tìm vận may này.

Sáu tháng chưa bầu: Không sao

Thường sau 1 năm chung sống và không dùng các biện pháp tránh thai mà không có dấu hiệu có thai thì nên đi gặp thầy thuốc. Những cặp vợ chồng đã quá tuổi 30 thường nóng lòng muốn có thai sớm nên sau 6 tháng ở với nhau mà chưa thấy gì thì đã muốn được chạy chữa.

Nhưng thường trong trường hợp này, các thầy thuốc vẫn trì hoãn đến sau 1 năm mới chữa vì thực tế chỉ có 25% số cặp vợ chồng thụ thai ngay trong tháng đầu tiên chung sống, 60% phải mất 6 tháng, 80% sẽ có thai trong vòng 1 năm. Thầy thuốc chỉ coi tỉ lệ 20% không có thai sau 12 tháng mới là bệnh hiếm muộn.

Một ca phẫu thuật điều trị vô sinh nam tại Bệnh viện Việt Đức – Hà Nội. Ảnh: Ngọc Dung

Những người đi khám hiếm muộn thường được chỉ định làm tinh dịch đồ để biết chất lượng tinh dịch thế nào. Vì thiếu hiểu biết nên nhiều người khi nghe kết quả tinh dịch đồ của mình không hoàn hảo thì rất hoang mang. Thực ra trong điều trị hiếm muộn, tinh dịch đồ chưa hoàn hảo cũng chưa phải là đã hết cách.

Rất cần kiểm soát stress

Muốn khả năng sinh sản không bị ảnh hưởng thì phải lưu ý về dinh dưỡng và lối sống. Cụ thể: Không dùng quá nhiều vitamin hay giảm ăn đột ngột; chế độ ăn cần cân đối giữa lượng đường, mỡ, đạm, tinh bột, muối khoáng, chất xơ; thức ăn giàu chất kẽm, folic acid, vitamin C và cả L-carnitine. Nên uống ít nhất 8 cốc nước mỗi ngày, kể cả nước chè xanh, để loại trừ các chất độc, giúp các cơ quan trong cơ thể luôn hoạt động tốt.

Hút thuốc lá sẽ làm giảm vitamin C. Thiếu vitamin C làm cho tinh trùng vón lại mà không bơi về phía trứng. Rượu gây ức chế sự hấp thụ một số chất dinh dưỡng thiết yếu như kẽm, mà đây là yếu tố quan trọng trong hiếm muộn nam.

Có người nghĩ rằng stress chẳng liên quan gì đến tinh binh, nhưng thật ra các yếu tố gây căng thẳng và kéo dài sẽ ảnh hưởng đến một số hormone cần có để tạo ra tinh trùng. Gặp khó khăn về sinh con lâu dài cũng là tác nhân gây stress, ảnh hưởng đến hormone hay chức năng tình dục.

Nam giới kiểm soát stress kém có thể là nguyên nhân giảm khả năng sinh sản. Cần giữ cho tinh hoàn mát bằng cách mặc đồ lót bằng vải, tránh sợi tổng hợp; thời tiết nóng, hoạt động thể thao làm tinh hoàn nóng hay đụng chạm nhiều đến tinh hoàn cũng đều không tốt. Với người nam có số lượng tinh trùng thấp, cần hạn chế giao hợp hằng ngày mà nên 2 ngày một lần trong thời gian vợ dễ có thai của chu kỳ kinh.

Nồng độ tinh trùng thấp: Kém khả năng sinh sản

Đối với hầu hết các cặp vợ chồng, có thai chỉ là vấn đề sớm muộn. Không giống như nam thường có khả năng thụ thai cả 365 ngày trong năm, nữ chỉ có một vài ngày trong chu kỳ kinh. Do vậy, nếu phụ nữ có hiểu biết về chu kỳ kinh nguyệt thì sẽ biết quan hệ tình dục vào thời điểm nào trong chu kỳ kinh là dễ có thai nhất. Người nam chỉ bị coi là kém khả năng sinh sản khi nồng độ tinh trùng dưới 20 triệu/ml tinh dịch, theo định nghĩa của Tổ chức Y tế