Mặc dù phần lớn các trường hợp ho khan chỉ mang tính chất tạm thời và có thể tự khỏi, nhưng nếu kéo dài, cơn ho có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến giấc ngủ, sức khỏe hô hấp và chất lượng cuộc sống. Việc nhận biết sớm nguyên nhân gây ho khan và áp dụng cách điều trị phù hợp – từ thay đổi lối sống, sử dụng thảo dược cho đến thuốc đặc trị – là yếu tố quan trọng giúp kiểm soát tình trạng này hiệu quả.

1. Ho khan là gì?

1.1. Định nghĩa ho khan

Ho khan là tình trạng ho không tiết đờm, thường gây ngứa rát cổ họng và khó chịu. Đây là phản xạ bảo vệ của cơ thể khi đường hô hấp bị kích thích bởi yếu tố vật lý, hóa học hoặc sinh học.

1.2. Phân biệt ho khan và ho có đờm

• Ho khan: Không có dịch nhầy, thường do kích ứng, dị ứng hoặc viêm nhẹ.
• Ho có đờm: Có dịch nhầy, thường liên quan đến nhiễm trùng hô hấp.

1.3. Ho khan cấp tính và mạn tính

• Cấp tính: < 3 tuần, hay gặp khi nhiễm virus khiến người bị bệnh ho dai dẳng kéo dài
• Mạn tính: > 8 tuần, liên quan đến bệnh mạn tính như hen, GERD.

=> Xem thêm: Ho có ăn măng được không?

2. Nguyên nhân gây ho khan thường gặp

2.1. Nhiễm virus đường hô hấp

Cảm lạnh, cúm, COVID-19 thường gây ho khan ban đầu trước khi xuất hiện đờm.

2.2. Dị ứng và hen suyễn

Phấn hoa, lông thú, bụi mịn kích thích đường hô hấp gây ho khan dai dẳng.

2.3. Trào ngược dạ dày – thực quản (GERD)

Axit trào ngược lên cổ họng gây viêm, kích thích phản xạ ho.

2.4. Môi trường ô nhiễm hoặc khói thuốc

Khói bụi, hóa chất gây tổn thương niêm mạc hô hấp, kích thích ho.

2.5. Tác dụng phụ của thuốc

Thuốc hạ huyết áp nhóm ACE inhibitors gây ho khan kéo dài ở một số người.

2.6. Các bệnh lý mạn tính khác

COPD, viêm phế quản mạn, ung thư phổi.

Đăng ký tư vấn miễn phí tại đây

3. Dấu hiệu và triệu chứng nhận biết ho khan

3.1. Đặc điểm cơn ho

Ho khan thường khô, ngắt quãng, không có đờm, kèm cảm giác rát họng.

3.2. Triệu chứng đi kèm cần lưu ý

• Khó thở
• Đau ngực
• Sụt cân, mệt mỏi
• Ho ra máu
  

3.3. Khi nào ho khan trở thành mạn tính

Khi kéo dài > 8 tuần ở người lớn và > 4 tuần ở trẻ em.

4. Khi nào ho khan là dấu hiệu nghiêm trọng?

• Ho > 2 tuần không giảm
• Kèm khó thở, đau ngực
• Ho ra máu
• Sụt cân không rõ nguyên nhân

=> Xem thêm: Bị ho lâu ngày nên uống gì?

5. Chẩn đoán nguyên nhân ho khan

5.1. Khai thác bệnh sử & môi trường sống

Bác sĩ sẽ hỏi về thời gian xuất hiện, thói quen, yếu tố kích thích.

5.2. Khám tai – mũi – họng và phổi

Kiểm tra thanh quản, nghe phổi phát hiện bất thường.

5.3. Xét nghiệm và chẩn đoán hình ảnh

• Xét nghiệm máu
• X-quang hoặc CT phổi
• Nội soi nếu nghi ngờ GERD hoặc tổn thương thanh quản

6. Cách xử lý và chăm sóc khi bị ho khan

6.1. Biện pháp tại nhà

• Uống nước ấm, trà gừng mật ong
• Dùng máy tạo ẩm
• Tránh khói bụi, thuốc lá

6.2. Sử dụng thuốc giảm ho và điều trị nguyên nhân

• Thuốc giảm ho: Dextromethorphan cho ho khan dữ dội
• Thuốc kháng histamin: Giảm ho do dị ứng
• Thuốc điều trị GERD: Giảm trào ngược axit
•  Hỗ trợ bằng thuốc ho Đức Thịnh: Thuốc ho Đức Thịnh là sản phẩm từ thảo dược gồm Mạch môn, Thiên môn, Xuyên bối mẫu, Acid Benzoic, Đường trắng, Nước uống được kết hợp hài hòa theo nguyên lý Quân – Thần – Tá – Sứ của Y học cổ truyền. An toàn cho trẻ em và người lớn, phù hợp khi ho khan do viêm họng, cảm lạnh hoặc kích ứng đường hô hấp. Nên dùng theo hướng dẫn để đạt hiệu quả tối ưu.

Đặt mua ngay tại đây

Lưu ý cho trẻ em và phụ nữ mang thai:

• Không tự ý dùng thuốc chứa codein cho trẻ
• Luôn tham khảo ý kiến bác sĩ

7. Phòng ngừa ho khan hiệu quả

Giữ ấm cơ thể và đường hô hấp

Đeo khẩu trang khi ra ngoài, đặc biệt trong thời tiết lạnh.

Tránh khói bụi, dị nguyên

Sử dụng máy lọc không khí, vệ sinh nhà cửa thường xuyên.

Tăng cường sức đề kháng

Ăn uống đủ chất, tập thể dục đều đặn.

Khám sức khỏe định kỳ

Phát hiện và xử lý sớm bệnh lý hô hấp.

8. Câu hỏi thường gặp về ho khan

Ho khan kéo dài bao lâu thì nên đi khám?
→ Trên 2 tuần hoặc kèm triệu chứng bất thường.

Ho khan vào ban đêm có nguy hiểm không?
→ Có thể do hen suyễn hoặc trào ngược, cần khám sớm.

Ho khan có lây không?
→ Nếu do virus hoặc vi khuẩn thì có thể lây qua đường hô hấp.

Trẻ em bị ho khan nên ăn gì, kiêng gì?
→ Ăn đồ mềm, ấm, kiêng lạnh, cay, dầu mỡ.

9. Kết luận

Ho khan có thể là triệu chứng tạm thời hoặc dấu hiệu cảnh báo bệnh nghiêm trọng. Việc xác định nguyên nhân và xử lý đúng cách, kết hợp biện pháp hỗ trợ như thuốc ho Đức Thịnh, sẽ giúp cải thiện nhanh và phòng biến chứng.